Indlu umuntu ahlala kuyona iyahlanzwa ukuze ibe yinhle, ngisho nalo igceke lasekhaya liyacentwa, linotshani liheshwe khona lizoqhakaza. Ukuhlanza indawo ohlala kuyona kuletha nje ukuthula kumuntu. Akusibona kuphela abantu abaphilayo okumele kuhlanzwe indawo yabo ngoba nakhu bona bephila ngokomoya nangokomzimba. Ngisho nabangasekho ke nabo izindawo abalele kuzona emangcwabeni kuyahlanzwa khona amaliba acentwe. Kuba nomsebenzi wakho ke ukucenta, amathuna akusiyona nje into ovuka uyenze ekhaya. Kodwa ke akusiwona umgomo oyimpoqo ukuthi uma uzocenta amathuna wenze umcimbi othile noma ukuhlinzekele ngoba abanye abantu bayakwenza nje ngaphandle kwemigomo ethile okumele bayilandele.
Amangcwaba kahle kahle ahlanzwa ebusika kepha akusiwona umgomo owomisela umuntu njengentethe ogodweni, kepha isona isikhathi esikahle sokucenta kwabhekabezayo. Ngokwesiko noma ke nje isiko kuyinto eguqukayo futhi engamile ndawonye, akumele kube umuntu omncane ongakaganwa noma ongakagani uma kuyintombazane. Kanti ke futhi kulindwa izinsuku eziyisikhombisa umuntu ezile ucansi ngaphambi kokuba baye emangcwabeni abazowacenta bawahlanze. Uma kuyiwa khona kuhanjwa namanzi kanti notshwala besiZulu buyagaywa ngoba nabo buyadingeka. Okunye ke kuba impepho ngoba yona usuke uzokhuluma nabadala endlini yabo lena abalele kuyona engcwabeni noma ethuneni la ozocenta khona. Ngaphambi kokuqala ukuhlanza incwaba uqala ngokuzibika ukuthi ungubani igama lakho, uzalwa ubani yena ezalwa ngubani bese uyasho ukuthi uzokwenzani. Amadlozi afana nanoma yimuphi umuntu ophilayo ngoba kunendlela enesizotha nokuzithoba oqala ngayo uma uzokhuluma nawo, ungavele nje ukhulume ngathi wehla emthini ngaphandle kwenhlonipho. Uma uzibika uthi, “Gogo (noma Mkhulu), yimina uSakhile ngicela ungethuki. Yimi ngizokususela ukhula endlini yakho.” Uzobe ke usucenta, mawuqeda ukucenta uzobe usugeza izandla ngamanzi uselapho elibeni bese uyahamba ke.
Uphupha Usama